Terapia zajęciowa w Domu opieki

Terapia zajęciowa. Bardzo ważny punkt harmonogramu dnia w naszych Domach opieki. Zapytaliśmy naszych terapeutów i animatorów dlaczego jest tak ważna i potrzebna.

Dlaczego osoby starsze potrzebują terapii zajęciowej?

• Terapia zajęciowa pomaga osobom starszym utrzymać aktywność fizyczną i umysłową, co jest niezwykle ważne w zachowaniu niezależności i poprawie jakości życia. Zajęcia pozwalają na stymulację pamięci, koncentracji, motoryki małej oraz zapobiegają izolacji społecznej. Dzięki terapii zajęciowej seniorzy mają okazję do regularnego kontaktu z innymi, co pozytywnie wpływa na ich samopoczucie emocjonalne.
• Udział w zajęciach terapeutycznych daje seniorom sens działania, a czasem nawet sens istnienia. Czują się dowartościowani, potrzebni. Pomimo swoich lat mogą zdziałać jeszcze wiele – odkryć swoje ukryte talenty, samorealizować się, nauczać młodsze pokolenia nawiązywać kontakty społeczne itp. Po prostu żyć pełnią życia na miarę swoich możliwości! Udowodniono naukowo, i jest to zauważalne na zajęciach z mieszkańcami, że terapia poprawia stan psychofizyczny, rozwija intelektualnie, manualnie, pobudza kreatywność, a jednocześnie przyczynia się do redukcji depresji i lęku. Jednym słowem  wyzwala seniorów z samotności i odizolowania.
• Terapia zajęciowa dla osób starszych jest nie tylko sposobem na spędzenie czasu, ale przede wszystkim narzędziem wspierającym ich zdrowie fizyczne, psychiczne i społeczne. Dzięki regularnej aktywności seniorzy utrzymują sprawność rąk, ćwiczą pamięć i koncentrację, a także angażują się w życie społeczne. Terapia zajęciowa stymuluje też umysł, co ma kluczowe znaczenie w walce z depresją, demencją czy chorobą Alzheimera.
• Terapia zajęciowa wypełnia i umila czas podczas pobytu w Domu opieki. Poprawia samopoczucie i podnosi jakość życia poprzez zmianę otoczenia. Spełnia też funkcję integracyjną poprzez spotkania z innymi mieszkańcami. Wszyscy wiemy jak bardzo osobom starszym potrzebny jest kontakt i rozmowa. Terapia indywidualna zaspokaja natomiast potrzebę niezależności i samodzielności, ponieważ podczas tej terapii ćwiczymy aktywności dnia codziennego jak: czesanie włosów, ubieranie się czy zakładanie butów. Te aktywności doskonalone są również dzięki współpracy z fizjoterapeutą.

KORZYŚCI Z TERAPII ZAJĘCIOWEJ

• Dla osób w starszym wieku to przede wszystkim ważny element rehabilitacji i forma spędzenia czasu wolnego. Odpowiednio dobrane techniki do potrzeb oraz sytuacji seniora i właściwie zbudowany oraz realizowany plan pozwalają na poprawienie sprawności ruchowej i manualnej, spowolnienie demencji, zapobieganie depresji i wzmocnienie psychiczne.
• Terapia zajęciowa oraz animacje dla pacjentów wentylowanych mechanicznie są niekiedy jedyną formą aktywności. Dzięki dostosowanym metodom oraz indywidualnemu podejściu, pozwala ona na poprawę jakości życia osób, które ze względu na ograniczenia fizyczne lub poznawcze nie mogą korzystać z innych form terapii.
• Terapia zajęciowa jest kluczowym elementem wsparcia w procesie rehabilitacji, umożliwiając zdobycie nowych umiejętności, poprawę samodzielności oraz adaptację do wyzwań dnia codziennego. Dzięki tej formie terapii możemy skutecznie odpowiadać na różnorodne potrzeby naszych podopiecznych, wspierając ich w maksymalnym wykorzystaniu potencjału oraz budowaniu lepszej jakości życia.

Czym różni się terapia zajęciowa od aktywizacji?

Terapia zajęciowa to szerszy zakres działań, w tym także aktywizacja. O ile aktywizacja skupia się na angażowaniu seniorów w codzienne czynności i zapobieganiu ich wycofaniu, to terapia zajęciowa obejmuje też konkretne działania terapeutyczne, które mają na celu poprawę zdolności funkcjonalnych, takich jak koordynacja, pamięć czy zdolności manualne. Terapia ma konkretny cel – ustalony i sprecyzowany. Terapeuta musi wiedzieć w jakim kierunku ma zmierzać konkretne zadanie i na tej podstawie wyciągnąć wnioski i zaplanować następne działania. Natomiast aktywizacja to ogólnie zajęcia z animatorem, które mają dostarczyć rozrywki i zabawy bez skonkretyzowanego celu. Jednak między terapią, a animacją jest cienka linia – terapia może bawić, a aktywizacja czerpać z terapii.

Jakie metody terapii są najlepsze / wskazane dla seniorów?

• Ćwiczenia manualne, jak prace plastyczne czy robótki ręczne, które rozwijają sprawność motoryczną.
• Terapia reminiscencyjna, czyli wspominanie przeszłości, co pomaga seniorom zachować kontakt z własną tożsamością.
• Muzykoterapia, która pozytywnie wpływa na nastrój i łagodzi objawy demencji.
• Ćwiczenia umysłowe, jak gry pamięciowe czy układanki, które wspierają pracę mózgu.

Formy i techniki terapii zajęciowej powinny być dobierane indywidualnie, po przeprowadzeniu wnikliwego wywiadu z seniorem, tylko wtedy możemy mówić o wyborze najlepszej z możliwych form terapii. W chorobie Alzheimera głównym nurtem terapii zajęciowej są treningi poznawcze mające na celu spowolnienie utraty pamięci. Duży nacisk kładzie się także na ergoterapię wykorzystując techniki pracy z przedmiotami użytku codziennego utrwalającymi pewne zachowania i odruchy.

Dla osób starszych, zwłaszcza tych z demencją lub chorobą Alzheimera, terapia sensoryczna, arteterapia oraz muzykoterapia przynoszą doskonałe rezultaty. Poprzez stymulację zmysłów – dotyku, wzroku, słuchu – pomagamy osobom z demencją lepiej funkcjonować, zmniejszając poziom niepokoju i dezorientacji. Regularne, powtarzalne zajęcia dostosowane do możliwości poznawczych mieszkańców są kluczowe w spowalnianiu postępów choroby.

Jeżeli chodzi o najlepsze typowe formy, nie można generalizować bo są różne grupy seniorów i każdy ma swoje indywidualne potrzeby i preferencje. Dla jednych jakaś forma terapii będzie bardzo dobra, ale niekoniecznie sprawdzi się u innych. Pracując z osobami starszymi trzeba się ich nauczyć i dostosować zajęcia do ich aktualnych potrzeb, stanu zdrowia i samopoczucia. Dzisiaj może to być muzykoterapia, a innym razem całkiem coś innego. Ważne są cele jakie chcemy osiągnąć.

JAK WYGLĄDA TERAPIA ZAJĘCIOWA W NASZYCH DOMACH? – oto co powiedzieli nasi terapeuci zajęciowi i animatorzy

Rezydencja DZIELNA

W Rezydencji Dzielna terapia zajęciowa jest kluczowym elementem programu dnia. Zajęcia prowadzi terapeutka zajęciowa, w niektórych asystuje animatorka, a nawet praktykanci ze szkoły terapii zajęciowej i wolontariusze. Plan terapii zajęciowej jest tworzony z miesięcznym wyprzedzeniem. Mieszkańcy są informowani w każdy poniedziałek o tym co ich czeka w nadchodzącym tygodniu. Informacje na ten temat znajdują się na tablicach aktywności.  Zajęcia terapii odbywają się dwa razy dziennie w godzinach porannych i popołudniowych. Największą satysfakcję daje nam  ogromne zainteresowanie terapią zajęciową naszych mieszkańców, którzy chętnie uczestniczą we wszystkich zajęciach i widoczna poprawa ich nastroju. Największą popularnością wśród mieszkańców cieszy się joga oraz kulinoterapia.

W Rezydencji Dzielna tworzymy warunki sprzyjające socjoterapii, wykorzystujemy dobroczynne działanie grupy i towarzystwa. Tym samym stosujemy szereg technik arteterapii, głównie muzykoterapii, organizując koncerty i recitale. Największą satysfakcją po każdym takim wydarzeniu jest widok uśmiechniętych twarzy mieszkańców, ich wdzięczność i zadowolenie. Ważnym elementem terapii zajęciowej w Rezydencji Dzielna jest grupowa terapia motoryki małej, która odbywa się dwa razy w tygodniu. Głównym celem działań podejmowanych w ramach terapii ręki jest udoskonalenie precyzyjnych ruchów dłoni i palców. Innym, ciekawym punktem w każdym tygodniu zajęciowym jest kulinoterapia, czyli forma terapii, która wykorzystuje gotowanie i inne czynności związane z przygotowaniem jedzenia jako narzędzie do wspierania seniorów na polu zdrowia fizycznego (dietoterapia), psychicznego(radzenie sobie z wyzwaniami) oraz  społecznego.

W związku z tym, ze terapia zajęciowa to także terapia ruchem, wprowadziliśmy innowacyjną praktykę jogi przeznaczoną tylko dla seniorów. Specjalnie opracowane ćwiczenia oddechowe i rozciągające pozwalają zredukować stres i napięcie, poprawiają sprawność fizyczną i koordynację ruchową. Jesteśmy bardzo dumni z naszego projektu, joga odbywa się codzienne, a grono praktykujących mieszkańców z miesiąca na miesiąc rośnie.

Rezydencja Na Dyrekcyjnej

Zajęcia odbywają się codziennie od poniedziałku do piątku wg harmonogramów dostępnych na piętrach. Największą satysfakcję daje mi radość naszych mieszkańców kiedy nas widzą i pytają co dzisiaj będziemy robić oraz że dzięki terapii zmieniło się ich podejście do życia – nie uciekają w samotność, a wręcz przeciwnie otwierają się na innych. To zależy od samopoczucia danego dnia np.: muzykoterapia, gimnastyka umysłu, ludoterapia, kulinoterapia. Stosujemy wiele różnorodnych form terapii. Teraz w Centrum Alzheimera wprowadzamy Metodę Montessori dla seniorów, która opiera się na pamięci mięśniowej, gdzie senior z głęboką demencją potrafi wykonać zadania, które robił całe życie (np. obieranie jabłek).

Rezydencja Święta Jadwiga

Terapia zajęciowa w Rezydencji Święta Jadwiga jest prowadzona przez zespół terapeutów zajęciowych oraz psychologów, którzy codziennie realizują różnorodne zajęcia, dostosowane do indywidualnych potrzeb naszych mieszkańców. Zajęcia odbywają się w oparciu o wcześniej ustalony plan, który uwzględnia zarówno plan na cały tydzień jak i plan poszczególnych aktywności w danym dniu. Mieszkańcy mają możliwość uczestniczenia w ćwiczeniach ruchowych, warsztatach rękodzielniczych, terapii sensorycznej oraz zajęciach umysłowych wspierających pamięć i koncentrację. Dodatkowo w naszym Domu cyklicznie łączymy siły z lokalnymi szkołami i przedszkolami i wspólnie realizujemy międzypokoleniowe tematyczne zajęcia terapii zajęciowej. 

Największą satysfakcję daje nam widok postępów, które robią nasi mieszkańcy. Każdy drobny krok, poprawa samopoczucia czy zwiększenie zaangażowania w zajęcia to dla nas ogromna radość. Równie ważne jest budowanie więzi z podopiecznymi, które opierają się na zaufaniu i wzajemnym wsparciu. Mieszkańcy szczególnie lubią zajęcia artystyczne i kreatywne, jak malowanie, rękodzieło, np. tworzenie obrazów z bibuły czy układanie bukietów kwiatowych. Dużym powodzeniem cieszą się również zajęcia muzyczne – wspólne granie na instrumentach, śpiewanie i słuchanie muzyki przynosi naszym mieszkańcom dużo radości. Z kolei dla osób z chorobą Alzheimera cenna jest terapia sensoryczna, która pozwala im skupić się na doznaniach dotykowych i wizualnych, co pomaga w redukcji lęków i niepokoju.

W naszej placówce szczególnie dobrze sprawdza się systematyczność zajęć. Mieszkańcy wiedzą dokładnie, jaki rodzaj zajęć odbywa się w danym dniu tygodnia, co daje im poczucie stabilności i pewności. Na przykład, w środy prowadzimy zajęcia kreatywne i plastyczne, a w czwartki skupiamy się na poznawaniu innych kultur, co łączymy z terapią reminiscencyjną – opieramy się na wspomnieniach mieszkańców, tworząc przestrzeń do dzielenia się doświadczeniami. Wprowadziliśmy także zajęcia z wykorzystaniem nowoczesnych technologii – programy, prezentacje multimedialne i aplikacje pomagają w stymulacji poznawczej, szczególnie u osób z wczesnymi objawami demencji. Jesteśmy dumni, że łączymy tradycyjne formy terapii z nowoczesnymi rozwiązaniami, które przynoszą naszym mieszkańcom dużą wartość terapeutyczną.

Jesteśmy również dumni z naszej współpracy międzypokoleniowej. Cyklicznie organizujemy wspólne zajęcia terapii zajęciowej z innymi placówkami, głównie ze szkołami i przedszkolami. Przykładami takich aktywności są jesienne gry terenowe w naszym ogrodzie, hortiterapia, czyli wspólne sadzenie kwiatów i ziół, oraz tworzenie marzann. To wyjątkowe połączenie pokoleń wzmacnia więzi społeczne i przynosi wiele radości zarówno seniorom, jak i dzieciom.

Ośrodek Wentylacji Respiratorem KONSTANCJA

W Ośrodku KONSTANCJA regularnie prowadzimy terapię zajęciową, której celem jest aktywizacja naszych mieszkańców oraz wspieranie ich w codziennych wyzwaniach. Zajęcia odbywają się od poniedziałku do piątku, w godzinach 10:00–12:30, pod czujnym okiem animatora. Ze względu na specyfikę ośrodka i znaczne ograniczenia fizyczne (oddychanie przy pomocy respiratora), niestety nie wszyscy podopieczni mogą brać czynny udział w zajęciach, jednak dokładamy wszelkich starań, aby każdy z mieszkańców był zaangażowany w miarę swoich możliwości. Na zajęcia weekendowe przygotowujemy specjalne materiały, które opiekunowie rozdają pacjentom w soboty i niedziele, aby utrzymać ciągłość terapii i zapewnić aktywność przez cały tydzień.

Dla mnie największą przyjemnością w tej pracy jest widok uśmiechu na twarzach pacjentów oraz to, jak pozytywnie wpływa na ich samopoczucie wspólna praca nad różnymi projektami. Każda chwila, gdy mieszkańcy ośrodka angażują się w zajęcia, daje mi poczucie spełnienia i motywację do dalszej pracy.

Ciężko jednoznacznie wskazać, które zajęcia mieszkańcy lubią najbardziej, ponieważ każdy z nich ma inne zainteresowania i potrzeby. By je ocenić prowadzimy kartę indywidualnych zainteresowań, w której każdy mieszkaniec opisuje swoje pasje i hobby. To właśnie jest wspaniałe! To różnorodność sprawia, że nasza praca jest pełna wyzwań i kreatywności – możemy dostosowywać zajęcia do indywidualnych preferencji mieszkańców. Jedni uwielbiają prace plastyczne, inni preferują ćwiczenia manualne czy wspólne gry. Dzięki temu każdy dzień jest inny, a my czerpiemy radość z odkrywania, co przynosi największą satysfakcję.  

W Ośrodku Konstancja stawiamy na kreatywność i różnorodność, a jednymi z form terapii zajęciowej, z których jesteśmy szczególnie dumni, są zajęcia historyczne, podróżnicze oraz kulinarne. Te tematyczne spotkania wyróżniają się innowacyjnym podejściem, które nie tylko edukuje, ale również aktywnie angażuje naszych pacjentów.

W ramach zajęć historycznych pacjenci mogą uczestniczyć w spotkaniach tematycznych, podczas których omawiamy ważne wydarzenia z historii Polski i świata. Oglądamy prezentacje, filmy dokumentalne, a także dzielimy się wspomnieniami i refleksjami na temat przeszłości. To wyjątkowa forma terapii, która nie tylko angażuje umysł, ale także stymuluje pamięć i poczucie tożsamości. W ostatnim czasie omawialiśmy II wojnę światową oraz Polskie Państwo Podziemne – tematy, które wzbudziły żywe dyskusje i pozwoliły na głębsze zrozumienie historii.

Zajęcia podróżnicze pozwalają pacjentom „odwiedzić” różne zakątki świata bez wychodzenia z ośrodka. Korzystamy z multimediów, prezentując zdjęcia, filmy i dźwięki charakterystyczne dla różnych krajów. Wprowadzamy elementy interaktywne, takie jak poznawanie muzyki danego regionu, co wprowadza zmysłowe doświadczenia i przybliża kulturę innych narodów. Pacjenci często dzielą się własnymi wspomnieniami z podróży, co wzmacnia poczucie wspólnoty i aktywizuje ich emocjonalnie. Zapraszamy ciekawych gości ,,podróżników”, którzy opowiadają własne historie, opisują przygody oraz przywożą ciekawe pamiątki.

Z tymi podróżniczymi tematami doskonale współgrają nasze zajęcia kulinarne, które odbywają się w każdy czwartek. Pacjenci, pod opieką zespołu, przygotowują proste, a zarazem smaczne potrawy, co rozwija umiejętności manualne i sprawia wiele radości. Często nawiązujemy do kuchni regionalnych lub dań związanych z omawianymi podczas zajęć podróżami. Wspólne gotowanie i degustacja potraw integrują uczestników, pobudzają zmysły i przynoszą ogrom satysfakcji.

Pacjenci leżący i pozostający w salach także są objęci programem indywidualnej terapii zajęciowej, głównie biblioterapii, rozmów wspierających, a w niektórych przypadkach arteterapii. W naszym ośrodku organizujemy wydarzenia kulturalne i towarzyskie, w których pacjenci biorą czynny udział. Oprócz tego terapia zajęciowa angażuje pacjentów  w prace twórcze. Wykonujemy różnego rodzaju ozdoby, biżuterię oraz drobne przedmioty użytkowe. Minimum raz w miesiącu odbywa się koncert lub inny występ artystyczny. Zapraszamy ciekawych ludzi, artystów, podróżników. Organizujemy obchody świąt , dni wyznaniowych oraz świeckich. Celebrujemy jubileusze naszych pacjentów, zachęcamy ich do brania czynnego udziału w życiu towarzyskim i kulturalnym naszego ośrodka.

Rezydencja OSTOYA

W terapię zajęciową angażują się wszyscy mieszkańcy, którzy mają ochotę i motywację. Oczywiście zachęcamy wszystkich do udziału. Wykorzystujemy potencjał naszych mieszkańców: zdolności manualne, kulinarne, fizyczne i psychiczne. Zajęcia zaczynają się o 10.30 od gimnastyki ogólnousprawniającej. Najczęściej ćwiczeniom towarzyszy muzyka z lat młodości mieszkańców lub współczesna muzyka do tańca. Po gimnastyce odbywają się różnorodne zajęcia np. zajęcia manualne z wykorzystaniem masy solnej, plasteliny, farb itp. Raz w tygodniu odbywają się zajęcia kulinarne, które pobudzają różne zmysły. Zajęcia zwykle trwają do 12.30. Po obiedzie, od 14.00, zaczynają się godzinne zajęcia plastyczne, muzyczne lub filmoterapia, trening pamięci i funkcji poznawczych.

Każde zajęcia wybieramy i dostosowujemy do zainteresowań mieszkańców, ponieważ w te zajęcia najchętniej się angażują. Poza tym w naszym ośrodku odbywają się zajęcia międzypokoleniowe, podczas których zapraszane są dzieci lub studenci na wspólne warsztaty. Raz w miesiącu staramy się zorganizować wyjście na zewnątrz. Są różne formy tej działalności: wyjście do parku, do muzeum lub wycieczki multimedialne do innych krajów. Organizujemy też tygodnie tematyczne – np. Tydzień Jabłkowy, Tydzień Jesienny, Dzień Lodów itp. oraz terapię ze zwierzętami – odwiedzają nas kozy, osły, psy, alpaki. W sierpniu odbyła się I Olimpiada Senioralna – będzie się u nas odbywać regularnie.

Największą satysfakcją dla mnie jest zaangażowanie mieszkańców w zajęcia i uśmiech. Każda rozmowa, nawet krótka, sprawia mi radość. Często kiedy przychodzę do pracy słyszę pytanie: czy dzisiaj są zajęcia? Albo przeprosiny mieszkańców informujących mnie ze smutkiem na twarzy, że nie mogą dzisiaj być na zajęciach ze względu na inne zaplanowane czynności.