Centrum Alzheimera w naszych Rezydencjach

Jak działa Centrum Alzheimera w naszym domu opieki?

Choroba Alzheimera jest jedną z najczęściej występujących chorób neurodegeneracyjnych, powodujących postępujące zaburzenia pamięci oraz zachowania. Rozwija się subtelnie dlatego pierwsze objawy często bywają bagatelizowane. Z czasem do zaburzeń pamięci dochodzą trudności w mówieniu, dezorientacja w czasie i przestrzeni, trudności w koncentracji i podejmowaniu prostych decyzji, upośledzenia osądu, zmiany nastroju i zachowania. Wszystkie objawy prowadzą w konsekwencji do wycofania z życia społecznego i zawodowego. Mając ponad 20-letnie doświadczenie w opiece nad osobami starszymi w naszych trzech Domach opieki uruchomiliśmy Centra Alzheimera, gdzie osoby doświadczone tym coraz powszechniejszym schorzeniem mają zapewnioną optymalną opiekę zależną od etapu choroby, a rodziny pewność, że ich bliscy są w miejscu, które powstało właśnie dla nich.

Infrastruktura do zadań specjalnych

Centrum Alzheimera funkcjonuje w naszych trzech domach opieki: Rezydencji Na Dyrekcyjnej we Wrocławiu, HONORATA w Chorzowie oraz DZIELNA w Warszawie. To przestrzeń, w której pracuje dedykowany zespół przeszkolony w opiece nad osobami ze szczególnymi potrzebami terapeutycznymi. Wszystkie lokalizacje łączy jedno – zostały zaaranżowane tak, by zapewnić chorym maksymalne bezpieczeństwo i komfort. Tutaj każdy element ma znaczenie. Pokoje zostały wyposażone w łózka z regulowaną wysokością, krzesła z podłokietnikami, które są pomocne przy wstawaniu i dają poczucie stabilności. Podłogi nie posiadają dywaników, mają odpowiednią strukturę i kolor aby zapobiegać upadkom. W łazienkach znajdują się specjalne uchwyty przy sedesie i pod prysznicem oraz krzesła kąpielowe. Wszystkie dostępne dla rezydentów przestrzenie są pozbawione luster, gdyż osoba chora może nie rozpoznać swojego odbicia i wystraszyć się obecności obcej osoby. Zadbaliśmy też o prawidłowe natężenie światła, system zwiększający kontrolę nad samodzielnym opuszczeniem Centrum oraz stabilne mocowania elementów wyposażenia. W Centrum Alzheimera funkcjonuje również kuchnia terapeutyczna, w której mieszkańcy mają możliwość przygotowywania posiłków oraz ścienne tablice dotykowe i panele sensoryczne, które pomagają uporządkować wrażenia zmysłowe i zmniejszają pobudzenie. Sale doświadczania świata lub wózki Snoezelen umożliwiają spędzanie czasu w atmosferze odprężenia i relaksu.

Profil mieszkańca

Decyzję o przyjęciu do Centrum Alzheimera podejmuje dyrektor Rezydencji na podstawie rekomendacji wielodyscyplinarnego zespołu składającego się z przedstawicieli zespołu lekarskiego, pielęgniarskiego, opiekuńczego i terapeutycznego (psychologa, terapeuty zajęciowego i fizjoterapeuty). Kryteria główne przyjęcia związane są z potrzebą zapewnienia odpowiednio dobranej stymulacji czynności życiowych, wynikającej z zaburzenia funkcji poznawczych czy potrzebą wdrożenia spersonalizowanego projektu życia. U mieszkańców Centrum Alzheimera występują zaburzenia psychobehawioralne takie jak: spacerowanie, błąkanie się obarczone ryzykiem zagubienia/ucieczki, krzyk i możliwe wybuchy agresji. Warto dodać, że rozpoznanie choroby Alzheimera nie jest decydującym kryterium przyjęcia. Narzędziem kwalifikacji są skale: MMSE, służąca ocenie funkcjonowania poznawczego oraz NPI –ES, która bada częstotliwość oraz nasilenie występowania zaburzeń behawioralnych m.in. takich jak urojenia, omamy, pobudzenie, depresja, lęk, egzaltacja nastroju, apatia, odhamowanie, niestabilność nastroju.

Do Centrum Alzheimera nie są przyjmowani chorzy cierpiący na przewlekłą chorobę psychiatryczną, starzejące się osoby upośledzone umysłowo, osoby z zaawansowaną demencją poruszające się niewiele lub wcale bez zakłócania spokoju. Przyjęcie wyklucza też zdiagnozowany poważny zespół depresyjny lub wysokie ryzyko podjęcia próby samobójczej.

Terapie niefarmakologiczne

W Centrach Alzheimera kładziemy duży nacisk na stosowanie terapii niewykorzystujących leków. Aromaterapia, zooterapia, hortiterapia (zajęcia w ogrodzie) czy prace manualne sprawdzają się jako sposób na zmniejszenie lub zniwelowanie objawów psychiatrycznych obserwowanych w otępieniu, pobudzenie prawidłowych zachowań społecznych, poprawę pamięci samopoczucia, redukcję lęku i zachowań destrukcyjnych. Ponadto budują atmosferę akceptacji i wyciszają.

Przykłady terapii niefarmakologicznych:

• Terapia walidacyjna

Nieformalna rozmowa, pogawędka skoncentrowana na mieszkańcu, podczas której terapeuta wykazuje empatyczną postawę, aktywnie słucha bez oceniania i konfrontacji, okazuje zainteresowanie i akceptuje emocje podopiecznego.

• Terapia reminescencyjna

Odwoływanie się do przeżyć i doświadczeń z przeszłości np. przez stare fotografie, używane dawniej przedmioty, muzykę, filmy czy ważne wydarzenia z dawnych lat. W naszych Domach funkcjonują doskonałe do tej formy terapii pokoje wspomnień.

• Snoezelen

Stymulacja wielozmysłowa i relaksacja w sali doświadczania świata, której celem jest aktywizacja węchu, wzroku, dotyku oraz słuchu, ale również odprężenie, wyciszenie i nawiązywanie oraz podtrzymywanie pozytywnego kontaktu z prowadzącym.

Mieszkańcy Centrum Alzheimera mogą również uczestniczyć w zajęciach poza swoim oddziałem w ramach indywidualnego planu opieki przy czym zawsze mają zapewnioną opiekę i bezpieczne otoczenie.

Wspieramy opiekunów

Jak pokazało badanie przeprowadzone na zlecenie Biura Rzecznika Praw Obywatelskich ponad 30% opiekunów osób z chorobą Alzheimera cierpi na depresję spowodowaną przewlekłym stresem, ciągłym narażeniem na nieprzewidywalne sytuacje oraz bolesną świadomością nieodwracalności stanu osoby chorej. W odpowiedzi na ogromne zapotrzebowanie rodzin, które opiekują się w domu bliskim z tą chorobą, Rezydencja HONORATA w Chorzowie uruchomiła bezpłatną Grupę Wsparcia. Podczas spotkań nasi specjaliści, w tym m.in. neurolog, fizjoterapeuta, opiekunowie, pielęgniarki i terapeuci przybliżają uczestnikom temat tej trudnej i – niestety – coraz częstszej choroby. W Światowym Dniu Choroby Alzheimera (21 września) Rezydencja Na Dyrekcyjnej i DZIELNA przygotowały natomiast warsztaty i spotkania dotyczące choroby, zaprezentowały formy terapii i aktywności oraz dyżur telefoniczny eksperta. Zespoły każdego Centrum dzielą się na co dzień fachową wiedzą i wpierają rodziny podopiecznych, które dzięki temu lepiej rozumieją zachowania osoby chorej, a także stosowane przez nas zasady i procedury.

O tym, dlaczego ważne jest by osoby z chorobą Alzheimera przebywały pod opieką specjalistów, w miejscach, które są do tego odpowiednio przygotowane mówi Joanna Crowley, dyrektor operacyjna

Osoby z chorobą Alzheimera powinny być kierowane do placówek specjalizujących się w opiece nad osobami z chorobami otępiennymi. Niestety w Polsce tacy chorzy często trafiają na oddział psychiatryczny lub do ZOL-u psychiatrycznego – obok osób z innymi zaburzeniami psychicznymi – pomimo ich zupełnie innych potrzeb. Tymczasem „ogólne” domy opieki i zakłady opiekuńczo-lecznicze nie są miejscem dla seniorów borykających się z tym schorzeniem gdyż nie są w stanie zapewnić im właściwego środowiska ani form terapii dostosowanych do rodzaju zaburzeń i wskazanych w tej chorobie. Zarówno inni mieszkańcy tych placówek, jak i ich rodziny, nie mając doświadczenia i wiedzy na temat zaburzeń otępiennych, mogą nie rozumieć obserwowanych zachowań i – w obawie o bezpieczeństwo swoich bliskich – źle je interpretować. Poprzez, wydawałoby się, naturalną reakcję na zachowanie budzące lęk, mogą wtedy nieświadomie intensyfikować zachowania będące objawem choroby – mamy wtedy błędne koło. Podobne ryzyko związane jest z zapewnieniem opieki przez kadrę opiekuńczą nierozumiejącą istoty choroby”.